تخصیص بهینه‌ی نظامهای‌های منابع آب با استفاده از سامانه‌ی پویا

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقاله 8، دوره 7، شماره 23، بهمن و اسفند 1393، صفحه 99-110   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد تقی اعلمی¹؛ بهزاد آقابالایی²؛ محمدحسین احمدی^{* 3}؛ سعید فرزین⁴

¹دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز

²فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز

³مربی گروه عمران و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیضا فارس

⁴استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان

تاریخ دریافت: 13 اردیبهشت 1394،  تاریخ پذیرش: 13 اردیبهشت 1394 

چکیده

بهره‌برداری بهینه از نظامهای‌های منابع آب از یک سو، و رسالت حفظ، پاسداری و پیش‌بینی وضعیت آینده آن به منظور استفاده­ی نسلهای آینده از طرف دیگر، باعث گردیده است‌ که در سال‌های اخیر استفاده از روشهای بهینه­ی تخصیص منابع آب مورد تأکید قرار گیرد. علم پویایی سامانه­ی از جمله ابزارهای مدیریتی نوین و آینده‌نگر است که توانایی وسیعی را در شبیه‌سازی و تحلیل سیاستهای مختلف تصمیم‌گیری نظامهای‌های پیچیده­ی منابع آب دارد. در این تحقیق، طرح بهره برداری و تخصیص بهینه­ی منابع آب مخزن سد علویان واقع در حوضه آبخیز دریاچه­ی ارومیه با استفاده از شبیه پویایی سامانه‌ها مطالعه و شبیه‌سازی شده‌است. بدین‌منظور، با استفاده از جمع آوری و پردازش اطلاعات لازم، شبیه مفهومی این سد تعریف شده است. پس از برآورد منابع آب ورودی و نیازهای آبی قابل تأمین، طرحهای توسعه­ی منابع آب پشت سد با استفاده از نرم افزار ونسیم در مقیاس ماهانه شبیه‌سازی و تخصیص شده‌اند. در ادامه، نحوه­ی رفتار مخزن سد در مقابله با سناریوهای مختلف، شبیه‌سازی گردیده و مقادیر کمبود در تأمین نیازهای کشاورزی، زیست محیطی، صنعت و شرب حوضه آبخیز سد در هر نمایشنامه برآورد شده‌است. بر اساس یافته‌های این تحقیق مشخص گردید که شبیه پویایی سامانه علاوه بر سادگی و دقت مناسب در طراحی، امکان وفق‌پذیری با شرایط و قیود متفاوت فرآیند تخصیص بهینه­ی آب مخازن سدها را دارا می‌باشد

کلیدواژه‌ها

مدیریت منابع آب؛ تخصیص بهینه؛ شبیه‌های پویایی سامانه؛ ونسیم؛ سد علویان