ابعاد خودکارآمدی نوجوانان درگونه‏های مختلف خانواده در مدل بافت‏نگر فرآیند و محتوای خانواده

فصلنامه علمی روش ها و مدل های روانشناختی

مقاله 1، دوره 5، شماره 18، بهمن و اسفند 1393، صفحه 1-24   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمیرا چناری؛ فریده یوسفی

تاریخ دریافت: 26 خرداد 1394،  تاریخ پذیرش: 26 خرداد 1394 

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی ابعاد خودکارآمدی(تحصیلی، اجتماعی، هیجانی و خلاق) نوجوانان در گونه‏های مختلف خانواده در مدل بافت‏نگر فرآیند و محتوای خانواده بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 590 دانش‏آموز پایه اول تا سوم دبیرستان(282 پسر و 308 دختر) در شهر شیراز بود که به شیوه خوشه‏ای چندمرحله‏ای تصادفی در سال تحصیلی 93-1392 انتخاب شدند. برای جمع‏آوری داده‏ها پرسشنامه ابعاد خودکارآمدی موریس، پرسشنامه خودکارآمدی خلاق کارووسکی و دو مقیاس خودگزارشی فرآیند و محتوای خانواده سامانی مورد استفاده قرار گرفت. به منظور مقایسه گونه‏های مختلف خانواده(سالم، مشکل‏دار محتوایی، مشکل‏دار فرآیندی و ناسالم) از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره(MANOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد که گونه‏های خانواده اثر معناداری بر خودکارآمدی تحصیلی، خودکارآمدی اجتماعی و خودکارآمدی عاطفی دارند، اما گونه‏های خانواده اثر معناداری بر خودکارآمدی خلاق نوجوانان نشان نداد. همچنین یافته‏ها روشن‏ ساخت که فرزندان خانواده‏های سالم دارای بیشترین میزان خودکارآمدی تحصیلی، اجتماعی و عاطفی هستند. در مقابل، فرزندان خانواده‏های ناسالم دارای کمترین میزان خودکارآمدی تحصیلی و اجتماعی و فرزندان خانواده‏های مشکل‏دار محتوایی کمترین میزان خودکارآمدی هیجانی را دارا هستند

کلیدواژه‌ها

مدل بافت‌نگر فرآیند و محتوای خانواده؛ خودکارآمدی تحصیلی؛ خودکارآمدی اجتماعی؛ خودکارآمدی عاطفی

عنوان مقاله [English]

The Adolescents’ Self-efficacy Dimensions in Different Family Types Based on the Contextual Family Process and Content Model

نویسندگان [English]

S. Chenari؛ F. Yousefi

چکیده [English]

The purpose of the present study was to investigate the adolescents’ self-efficacy dimensions in different Family types in the Contextual family Process and Content (FPC) model. The sample of the study included 590 (282 boys; 308 girls) high school students from first to third grades in Shiraz City, that were selected by multi-stage random sampling method in the 1392-93 academic year. To collect the data, Moris’ questionnaire of self-efficacy dimensions (2001), Karwowski’s questionnaire of creative self-efficacy (2010), Self-report Family Process Scale (Samani, 2008) and Self-report Family Content Scale (Samani, 2008) were applied. To compare the different dimensions of self-efficacy in four types of family, the Multivariate Analysis of Variance (MANOVA) test was used. The result indicated that family types had significant effect on academic self-efficacy, emotional self-efficacy and social self-efficacy, but family types didn’t show significant effect on adolescents’ creative self-efficacy. Moreover, the findings cleared that children of healthy families had higher rate of academic, social and emotional self-efficacy. In contrast, unhealthy families’ children showed a low rate of academic self-efficacy and social self-efficacy, and children of content problematic families had lower rate of emotional self-efficacy

کلیدواژه‌ها [English]

Contextual Family Process and Content Model, academic self-efficacy, Social Self-Efficacy, Emotional Self-Efficacy